Kanada’nın Türkiye Büyükelçisi Saygıdeğer Chris Cooter Sorularımızı Yanıtladı
Röportajlar 14 Mart 2017 admin
Kanada’nın Türkiye Büyükelçisi Saygıdeğer Chris Cooter’ı Ankara’daki konutunda ziyaret etme fırsatı bulduk. Kanada’da yaşam, eğitim ve daha fazlası üzerine konuştuk.
Çok yüksek hayat standartlarına sahip olan Kanada, 2004’ten beri tutarlı bir biçimde Birleşmiş Milletler Yaşam Kalitesi İndeksi’nde ilk 10 ülke arasında yer aldı.
Yeni görevinize Ekim 2016’da atandınız. Türkiye ve Türkiye’deki yaşantınızla ilgili düşüncelerinizi bizimle paylaşabilir misiniz? Bize anlatabileceğiniz unutulmaz bir anınız var mı?
Aslında Türkiye’ye Ağustos’ta geldim ve Ekim ayının sonlarında Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’a güven mektubumu sundum, dolayısıyla yaklaşık sekiz aydır buradayım. Türkiye birçok kültürü harmanlayan, binlerce yıllık geçmişe sahip, etkileyici ve benzersiz bir uygarlık. Bugün, Kanada ve dünyanın yüzleştiği temel güvenlik sorunlarının ve politik meselelerin tam merkezinde. Ayrıca 80 milyon nüfuslu bir G20 ülkesi. Buna rağmen henüz Kanada ile ilişkisi bilhassa iyi gelişmiş değil ve bu sebeple muazzam bir potansiyel arz ediyor. Tüm bu nedenlerle ve Kanada’nın NATO delegasyonundaki dört yılımın dâhil olduğu geçmişimde mükemmel Türk diplomatlarla çalıştığım için, Kanada’nın buradaki büyükelçisi olarak atanmış olmaktan memnunum. Türkiye diplomatik misyon şefiği atamasında ilk tercihimdi. Unutulmaz anılara gelince, daha şimdiden birçoğuna sahibim, mesela Ocak ayında karlar altında olan İstanbul (Türkiye’de sürpriz bir Kanada deneyimi!), Likya Yolu’nda yürümek ve Ankara’da, oldukça duygulanmama sebep olan Anıtkabir’e çelenk sunmaktan söz edebilirim.
Kanada, dünyanın her yerinden insanlar tarafından hayallerin ülkesi olarak biliniyor ve 2017’de Kanada Konfederasyonu’nun kuruluşunun 150. yıldönümünü kutluyor. Kanada’da birçok etkinlik düzenlenecek; Türkiye’de düzenlemeyi planladığınız aktiviteler var mı? Bu özel vesile ile vermek istediğiniz bir mesaj var mı?
Gerçekten de Kanada’nın temsil ettiği ticarete ve göçe açık, kültürel açıdan çeşitli ve refah içindeki toplum tipi uluslararası ölçekte göze çarpıyor. Kanada’nın son birkaç ayda neredeyse 40.000 Suriyeli mülteciyi ağırlaması, Türkiye’nin birçok mülteciye ev sahipliği yaptığını düşünürsek, Türkiye’yle özel bağıntısının bir örneğini sergiliyor. Kanada bu sene, bir zamanların İngiliz sömürgelerinden oluşan bir grubun, bir araya gelerek yeni, birleşik bir ülke oluşturmasının üzerinden geçen bir buçuk asrı kutluyor. Kutlamalar, hem bireysel hem de kolektif halkların, hukukun üstünlüğü altında korunduğu yenilikçi, sevecen ve giderek adil bir toplum haline gelmek için gelişen Kanada’nın karakterini vurgulayacak. Şu an, Kanada’nın 150. yaş gününde Türkiye’de düzenleyeceğimiz etkinliklerin, Kanada’nın temsil ettiği değerleri vurgulamasını planlıyoruz. Türklere mesajım ise gelip bizimle kutlamaları ve Kanada’nın sunduklarına bir göz atmaları. Eminim dünyanın en büyük ikinci ülkesinde bulabilecekleriniz sizi şaşırtacak ve hoşnut edecek.
Toronto, McGill ve Simon Fraser üniversiteleri gibi çeşitli Kanada üniversitelerinde okuma fırsatınız oldu. Ayrıca Mastır derecenizi Amerika Birleşik Devletleri’nde Columbia Üniversitesi’nden aldınız. Kanada ve ABD’deki eğitim deneyimlerinizi karşılaştırabilir misiniz? Kanada’da aldığınız eğitimin sizi kariyerinize iyi hazırladığını düşünüyor musunuz?
Gittiğim her üniversitenin kendi güçlü yanları vardı; şu an benim için öne çıkan şey, bugüne kadar sürdürdüğüm kavrayışı sağlamış olan profesörler. Mesela bir profesör, bugün ABD seçimi ve Brexit oylamasıyla gündeme gelen, elit sınıfın -iyi ve kötü- rollerine odaklanmıştı. New York’taki Columbia Üniversitesi’nden hoşlanmıştım çünkü bana kendi ülkemle ilgili dışarıdan bir bakış açısı sağlamıştı. Ama Kanada’daki deneyimim oldukça pozitifti. Bana hem esaslar hem de nasıl iletişim kurulacağı öğretildi. Bunlarla aynı derecede önemli olan, on yıllardır süregelen arkadaşlıklarımı kurduğum Kanadalı ve uluslararası öğrencilerle de üniversite deneyimim sayesinde tanışmış olmam ve bu deneyimin yardımıyla kariyerim için çok önemli olan geniş çevreler edinmem.
2015’te 4 Kanada üniversitesi, Dünya Üniversitelerinin Akademik Sıralaması’nda (Shanghai Ranking) ilk 100’de yer alırken 20’si ilk 500’e girdi.
Son yıllarda Kanada, Türkiye’den öğrencilerin yurtdışında okumak için ilk tercihlerinden biri olmaya başladı. Kanada’yı mükemmel bir eğitim yeri yapan nedir? Türkiye’deki öğrencilere Kanada’da okumayı önerir misiniz?
Kanada istikrarlı bir parlamenter demokrasi ve güvenli, yüksek kaliteli bir yaşam sunuyor. Kanadalılar yaygın bir biçimde sıcakkanlı, kibar, iyi eğitimli ve sağlıklı insanlar olarak görülüyor. Çok yüksek hayat standartlarına sahibiz: Kanada 2004’ten beri tutarlı bir biçimde Birleşmiş Milletler Yaşam Kalitesi İndeksi’nde ilk 10 ülke arasında yer aldı. Kanada üniversiteleri dünyanın en iyileri arasında. Bunlar sanıyorum ki Kanada’nın Türk öğrenciler için çekiciliğinin başlıca nedenleri. 2015’te 4 Kanada üniversitesi, Dünya Üniversitelerinin Akademik Sıralaması’nda (Shanghai Ranking) ilk 100’de yer alırken 20’si ilk 500’e girdi; QS Dünya Üniversite Sıralamasında 3 Kanada üniversitesi ilk 50’de, 20 tanesi ilk 500’de yer aldı; Times Higher Education Dünya Üniversite Sıralamalarında ise ilk 100’de 4 Kanada üniversitesine yer verildi. Türk öğrencilere Kanada’yı yurtdışı eğitim için dünyadaki en iyi yer olarak değerlendirmelerini bir hayli öneririm. Kanada’daki kurumlarda sunulan programlar, öğrencilere çalışma alanında faydalı pratik beceriler kazandırıyor ve dünyadaki gerçek problemleri çözmeye odaklanmalarına yardımcı oluyor.
Kanada’daki kurumlar aynı zamanda programlarının çeşitliliği ile de biliniyor. Özellikle hangi programlar çalışma alanları açısından daha çok öne çıkıyor?
Kanada çok yönlü bir ülke. Kanada’daki üniversitelerde araştırma ve geliştirme, OECD ve G8 ülkeleri arasındaki en yüksek seviyelerden birinde yürütülüyor. Akademik programlar İngilizce ya da Fransızca’yken, bazı kurumlar her iki dilde de eğitim veriyor. Kanada’da okunacak spesifik programları saymak güç. 10 vilayet ve 3 bölgesiyle Kanada’daki yurtdışı öğrenim deneyiminiz, seçebileceğiniz yüzlerce nitelikli programı içeren birçok üniversite, yüksekokul ve teknik okul kadar dinamik olabilir.
Türkiye’de Aralık ayında oldukça karlı günler geçirdik ve çok eğlendik. Kanada’dayken kışı nasıl yaşıyordunuz ve Türk öğrencilere kışın Kanada’da neler yapmalarını tavsiye edersiniz?
Kanada’nın sunabileceği müthiş kış sporlarına göz atabilirler. Bir spor yapmak veya bir takıma katılmak, yeni insanlarla tanışmak ve Kanada’daki toplumun bir parçası olmak için harika bir yol. En bilindik açık hava aktiviteleri kayak, buz hokeyi, buz pateni ve buz balıkçılığı. Yapacak çok şey var. Öğrencilere kurumlar ve onların destek ağları hakkında bilgi edinmelerini; karşılarına çıkan sosyal ve akademik olanakları değerlendirmelerini tavsiye ederim. Gönüllülük ve ilgilerini çeken bir gaye ya da organizasyona dâhil olmak da hede erini anlamak ve yeni arkadaşlar edinmek için paha biçilmez bir deneyim.
Kanada’daki kurumlarda sunulan programlar, öğrencilere çalışma alanında faydalı pratik beceriler kazandırıyor ve onların dünyadaki gerçek problemleri çözmeye odaklanmalarına yardımcı oluyor.
Kanada dünyadaki en zengin devletlerden biri ve 10’uncu nominal ekonomi. Hangi endüstriler Kanada’da daha önemli? Türkiye ve Kanada arasındaki ekonomik öncelikler neler?
Hizmet endüstrisi, tüm ülkenin neredeyse dörtte üçüne istihdam sağlayarak Kanada’nın Gayrisa Yurt İçi Hasıla’sının (GSYİH) %80’ini temsil ediyor. Önemli alt sektörler arasında perakendecilik, işletme, eğitim ve sağlık var. Bununla beraber tarım, enerji, teknoloji ve imalat da Kanada ekonomisi için oldukça önemli. Kanada, dünyada en büyük üçüncü petrol rezervine sahip olmakla kalmıyor, aynı zamanda Quebec, Ontario ve Saskatchewan tarafından üretilen büyük miktarlardaki hidroelektrik enerji sayesinde hidroelektrik enerjisinde de dünya lideri. İmalat ve tarım Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’nın sırasıyla %14 ve %8’ini oluşturuyor.
Türkiye ile karşılıklı ticaret, 2011 yılından beri, ithalat ve ihracat arasındaki denge ile 2.4 milyar Kanada doları civarında sabit tutuldu. Türkiye ve Kanada ekonomilerinin 2 trilyon doları aşan toplam büyüklüğü göz önünde bulundurulduğunda, kullanılmayan muazzam bir potansiyelin farkına varılıyor. Kanada’nın Türkiye’ye yaptığı ihracatın %60’ından fazlasını baklagiller, kömür ve demir oluşturuyor, fakat uçak ihracatı da dikkate değer. Bu durum tarım ve havacılık sektörlerinin önemini vurgularken Kanada aynı zamanda madencilik ve otomotiv sektörlerinde de büyük yerel yatırımlar yapıyor. Geleceğe baktığımızda eğitim, altyapı, sağlık, temiz teknoloji ve savunma sektörlerinde de büyük bir potansiyel olduğuna inanıyoruz.
Kanada misafirperver bir ülke ve insanlar diğer kültürlere oldukça açık. Türkler Kanadalılar tarafından nasıl görülüyor ve Kanada’da okurlarken mutlu olacaklar mı?
Kanada’da okumuş ya da çocukları şu an orada okuyan ve deneyiminden çok memnun olan birçok Türk tanıyorum. Kanada dünyanın en çeşitli toplumlarından biri haline geldi; mesela Toronto nüfusunun yarısından fazlası ülke dışında doğdu. Nereli olurlarsa olsunlar, insanlar Kanada için kültürel ve ekonomik güç kaynağı olarak karşılanıyor ve çoğu Kanadalı ulusal karakterin bu tarafıyla oldukça gurur duyuyor. Kanada’da okuyan ya da çocuklarını orada okumak için gönderen kişiler de Kanada’da kendilerini oldukça güvende hissettiklerini, ülkenin doğal güzelliğini ve kentlerin canlılığını takdir ettiklerini söylüyorlar. Esasen, Kanada’da eğitim, ister ilköğretim, ister ortaöğretim ya da yükseköğrenim olsun; fiyat, kalite ve genel tecrübe olarak dünyadaki herhangi bir ülke ile kıyaslandığında oldukça öne çıkıyor. Birçoğu uluslararası ölçekte en üst sıralarda yer alan üniversitelerimize, yüksekokullarımıza veya diğer eğitim kurumlarına katılarak öğrenciler, yaratıcılığı teşvik eden açık kirli bir yaklaşım bulacaklardır. Kurumlarımızın, bilim, havacılık ve turizm gibi büyüyen endüstrilere doğrudan bağlı disiplinlerden öğrenciler de dâhil olmak üzere, giderek daha fazla uluslararası öğrenciyi cezbetmesinin nedeni budur. Son olarak, Büyükelçilik olarak amacımızın, Türklerin eğitimde mükemmelliği düşündüklerinde akıllarından Kanada’yı geçirmelerini sağlamak olduğunu söyleyebilirim.
Kanada’da eğitim, ister ilköğretim, ister ortaöğretim ya da yükseköğretim olsun; fiyat, kalite ve genel tecrübe olarak dünyadaki herhangi bir ülke ile kıyaslandığında oldukça öne çıkıyor.
EduLife Canada Dergisi ekibi olarak misyonumuz, çoğunlukla eğitim ve sosyo-kültürel fırsatlar açısından Kanada’yı ülkemizetanıtmak. İlk dört baskımız başarıya ulaştı. Bu sonuçtan ve Kanada Büyükelçiliği, Konsolosluğu ve Kanadalı kurumlardan aldığımız destekten dolayı mutluyuz. Dergimizde eğitim ve kültürle ilgili kapsamlara yer vermeye devam edeceğiz. Son olarak dergimizle ilgili düşüncenizi belirtmek ister misiniz?
Türk öğrencilerin, Kanada’da eğitimin kendilerine sunabilecekleri ve mezun olduklarında dünyaya yayılacak, anlamlı bağlantılar kurabilecekleri seçenekler konusunda bilgilendirilmesine odaklanmış bir dergi görmek harika. Kanada açık fikirli vatandaşları olan, modern, ilerici bir ülke ve toplumumuzda Türk öğrencileri içtenlikle karşılıyoruz. Kanada’yı tanıtma çabalarınızı kutluyor ve size başarılar diliyorum.
Röportaj: Türkan İBİŞ