“Öncelikle ismimizin Humber Teknoloji ve İleri Öğrenme Enstitüsü olduğunu hatırlatayım. Koleji geride bırakıp politeknik olduğumuzda bu ismi aldık. Bence Humber’ın en iyi tanımı; 1 yıldan 4 yıla çeşitlenen programlarıyla farklı yeterlilikler kazanabileceğiniz, kariyer odaklı bir enstitü. Sizi Kanada’da çalışmaya pek çok kurumdan daha iyi hazırlayacağız.”
Kanada’nın Türk öğrenciler tarafından da iyi bilinen Humber Kolejinin Uluslararası Öğrenci Alımı ve Pazar Geliştirme Müdür Yardımcısı Alexander Prokopenko Bey ile Kanada’da kolej eğitiminin yanı sıra, Humber Kolejin giriş şartları, burs ve iş imkânları hakkında derinlemesine sohbet ettik. Alexander Bey Humber Kolej’in yıllardır Türkiye’de tanınan yüzü ve Türk öğrencilere de kıymetli tavsiyelerde bulundu.
Genel olarak Humber Kolej’den bahsederek başlayalım. Ne zaman kuruldu?
Ontario’daki tüm kolejler 50 yıl önce, 1967’da kuruldu. Ontario’daki tüm kolejlerin kuruluşu aynı kararnameye dayanıyor, dolayısıyla hepimiz aynı yaştayız. Başta Ontario’daki tüm kolejler mesleki eğitim veren, birbirinden bağımsız devlet kolejleriydi. Ne var ki, geçtiğimiz 50 yılda, tüm bu kurumlar büyük ölçüde değişim gösterdiler, birkaç tanesi Polytechnics Canada’nın kuruculuğunu yaptı.
“Politeknik” tam olarak nedir?
Sanırım kökleri Fransız eğitim sisteminden geliyor. Politeknikler ya da teknik eğitim veren okullar, farklı türlerde yeterlilikler, eğitim için farklı yönler, çalışma ve öğrenmenin iç içe olduğu bir eğitim sunuyor. Ders programları iş dünyasına uygun olarak şekillendiriliyor – eğitim yalnızca sınıfta öğrendiklerinizden ibaret değil. Kanada’yı okuyabilecekleri bir yer olarak gören uluslararası öğrenciler genellikle eğitimleri sonrasında Kanada’da iş hayatına geçiş yapmak için çeşitli fırsatlar arıyor. Bence iş hayatına entegre, onları iş piyasasına hazırlayacak bir akademik eğitim bu anlamda daha iyi bir tercih. İş ararken daha az para harcayacaklar işleri için daha donanımlı olacaklar. Daha hızlı iş bulacaklar ve daha hızlı para kazanmaya başlayacaklar. Bence bu açık bir avantaj.
Türkan İBİŞ İNCE ve Humber College’den Alexander Prokopenko
Humber Koleji diğer kolejlerden farklı kılan nedir?
Kanada devlet kurumlarının genel yaklaşımını bilirsiniz, hepimize ekonomik kaynakları sunan ve ders programlarımızı onaylayan aynı eğitim bakanlığı. Bir kolejin diğerinden daha iyi olduğunu söylememiz etik olmaz. Ama size tek bir şey söyleyeceğim, Ontario Eyaletindeki kolejler arasında hiçbir kolej, Humber Kolej kadar çok Kanada içinden başvuru almıyor. Ontario’da bir kolejde okumak isteyen Kanadalı öğrencilere sorsanız, çoğu öncelikle Humber’a başvurur, ardından diğer okullara. Bence bu uluslararası öğrenciler için bir anlam ifade edecektir. Eğer Kanadalı öğrenciler bize güveniyor, bize inanıyor ve gelip bizden eğitim almak için emek harcıyorlarsa, bence bu uluslararası öğrenciler için de iyi bir eğitim kalitesine işaret ediyor. Ayrıca, her yıl tüm kolejler olarak, eğitim bakanlığımız için temel performans göstergelerine işaret eden pek çok istatistik bilgi topluyoruz. Bence işverenlerin kolej mezunu çalışanlarından duydukları memnuniyet çok önemli bir gösterge. Öğrencilere memnun olup olmadıklarını sorsak… 19 yaşında bir çocuğum var ve kendisinin memnuniyeti ne kadar çalışması gerektiğine göre değişiyor. Son istatistiklerde bizi farklılaştıran sonuçlara bakarsak, işveren memnuniyeti konusunda en yüksek sıralamaya sahibiz, bu da mezunlarımıza daha çok güvendikleri, kurum olarak yaptıklarımızı beğendikleri ve mezunlarımız için daha çok fırsat olduğu anlamına geliyor. İş aramaya başladıklarında seçenekleri oluyor.
Not ortalamalarına bakıyoruz ve eğer ortalamaları 100 üzerinden 75’in üzerindeyse otomatik olarak 1500 dolarlık burs kazanıyorlar ve bu miktar ortalamalarına göre 4000 dolara kadar çıkıyor. Ortalamaları ne kadar yüksekse bursları da o kadar yüksek oluyor. Ve bu burs, eğer Humber’da da ortalamalarını yüksek tutarlarsa, her yıl yenileniyor.
Eğitim ücretleri hakkında bilgi verebilir misiniz?
Ücretler konusunda diğer Toronto okullarıyla uyumlu. Yıllık, tüm masraflarla birlikte, 16.000 Kanada doları ile 18.000 Kanada dolar arasında değişiyor. Bu ücretin içinde okul harcı, sağlık sigortası ve ek idari masraflar bulunuyor. Başka herhangi bir sürpriz kalem yok.
Peki ya bölge? Bir öğrenci Humber’a gitmeye karar verirse, ne tür bir kampüs hayatı olacak?
İki adet kampüsümüz var ve öğrenciler fakültelerine bağlı olarak bu iki kampüsten birinde eğitim görüyor. Her iki kampüs de konaklama alanları, kafeleri, spor salonu, kütüphane ve öğrenci servisleriyle öğrencilerin ihtiyaçlarına yönelik her şeye sahip. Dolayısıyla gidecekleri kampüsün beklentilerini değiştirmesine gerek yok. The Lakeshore Kampüsü biraz daha küçük, yani küçük derken aslında hala çok büyük ve lisansüstü işletme öğrencilerinin çoğu bu kampüste eğitim görüyor. Ben kişisel olarak bu kampüsü seviyorum, suyun hemen üstünde ve oldukça huzurlu buluyorum. Kelimenin gerçek anlamıyla gidip plajda ders çalışabilirsiniz. Diğer kampüs çok daha büyük, 20.000 civarı öğrencisi var. Kampüs biraz daha uzak bir bölgede, havalimanına yakın bir noktada. Çok büyük bir botanik bahçesine sahip ki bu bahçe Toronto’nun en büyük üçüncü parkı. Her iki kampüsün yer aldığı semt de oldukça gelişmiş durumda, sakin ve şehir merkezi değil tabii ki ama yine de Toronto’dasınız. Eğer şehir merkezine gitmek isterseniz yalnızca bir otobüse atlayabilirsiniz ve yarım saat 40 dakikada orada olursunuz.
Sıra meşhur soruma geldi: Kolej nedir? Türkiye’de lise, üniversite, teknik lise ve önlisans programları var; kolej yok. Türkiye’deki insanlara kolejlerin ne olduğunu siz nasıl açıklarsınız?
Öncelikle ismimizin Humber Teknoloji ve İleri Öğrenme Enstitüsü olduğunu hatırlatayım. Koleji geride bırakıp politeknik olduğumuzda bu ismi aldık. Bence Humber’ın en iyi tanımı, 1 yıldan 4 yıla çeşitlenen programlarıyla, farklı yeterlilikler kazanabileceğiniz, kariyer odaklı bir enstitü. Sizi Kanada’da çalışmaya pek çok kurumdan daha iyi hazırlacağız. Daha önce de bahsettiğim gibi, araştırma odaklı olmayan, kendi alanlarında uzman ya da profesyonel olarak çalışmaya devam eden eğitimcilerle entegre iş öğretimi sunuyoruz. Öğretmen ya da araştırmacı olmayı hedefleyen öğrenciler için uygun değiliz. Kuzey Amerika’da çok iyi bir kariyer yapmak isteyenler, Humber ile iyi bir seçim yapmış olacak.
Lisans diplomalarında, Türk öğrenciler de bunu arıyor ama çok da emin değiller. “Kolej” ismi onları korkutuyor. Sordukları diğer soru da “Diplomamızda ne yazacak? İşverenlere ne söyleyeceğiz?”
Ryerson, York ya da herhangi bir üniversiteden alacakları belgeyi, lisans diploması alacaklar, dolayısıyla bu konuda kaygılanmalarına gerek yok. Aynı yeterlilik belgesi. Bizim diplomalarımızın farkı çok daha özelleşmiş olmaları. Bir üniversiteye gittiğinizde, programınızı oluştururken birkaç temel ders, birkaç tane de frizbi dersi alıyorsunuz. Humber’da öğrencilerin böyle bir fırsatı yok. Seçtikleri seçmeli dersler bile öğrencileri profesyonel hedeflerine doğru yönlendiriyor. Yalnızca istatistik ya da ekonomi eğitimi almıyorlar. Moda yönetimi olsun, Sağlık Yönetimi, Finans ya da Muhasebe olsun, doğrudan uzmanlık alanlarına yöneliyorlar. Tam olarak ne yapmak istediklerini anlamak için 1 yılları var, ardından gelen 3 yılda seçtikleri uzmanlık üzerine çalışıyorlar. Ayrıca uluslararası öğrencilerin Humber’ı tercih etmesi için teşvik edici sebepler de mevcut, örneğin liseden doğrudan birinci yılına geçen öğrenciler için çok iyi bir burs paketimiz var. 1 yıl ara veren öğrenciler bu hakka sahip değil. Not ortalamalarına bakıyoruz ve eğer ortalamaları 100 üzerinden 75’in üzerindeyse otomatik olarak 1500 dolarlık burs kazanıyorlar ve bu miktar ortalamalarına göre 4000 dolara kadar çıkıyor. Ortalamaları ne kadar yüksekse bursları da o kadar yüksek oluyor. Ve bu burs, eğer Humber’da da ortalamalarını yüksek tutarlarsa, her yıl yenileniyor.
Peki okula kabul sürecinde nelere bakıyorsunuz?
Alanlarına bağlı. Eğer işletme alanında bir lisans programına gireceklerse lisedeki matematik derslerine bakıyoruz. Eğer hemşirelik okumak istiyorlarsa kimya dersi almış olmalılar. İç Mimari ya da Endüstri Tasarımı gibi yüksek derece teknik bir alana girmek istiyorlarsa bir portfolyo yarışmasına katılmaları gerekiyor. Bunların dışında tabii ki İngilizce yeterliliklerini göstermeleri için IELTS, TOEFL, Pearson ya da Cambrdige testlerinden birini zorunlu kılıyoruz.
IELTS yeterlilik sınırlarınız neler?
Hemşirelik için IELTS’den 7 alınmış olması gerekiyor. Diğer programlarda 6 ve 6.5 arasında.
Uluslararası öğrenciler için en popüler programların başında İşletme var. İkinci olarak, politeknik olduğumuz için, 3 alana ayrılan, harika bir Uygulamalı Bilimler Fakültemiz var. Bildiğiniz gibi Ontario Kanada’nın en büyük üretim merkezi.
Peki en popüler programlarınız hangileri?
Bence, potansiyel öğrencilerimizi de korkutmamak adına, daha çok kapasitenin olduğu programlara odaklanalım. Hemşirelikten bahsettim ama sadece 10 kişilik bir kotası var, dolayısıyla rekabet oldukça yüksek. Olağanüstü bir müzik programımız var ancak aynı sebepten girmesi çok zor. Dolayısıyla, politeknik altyapımızı da göz önünde bulundurarak, bakabilecekleri ilk şey işletme fakültemiz. Ontario’daki kolejler arasındaki büyük işletme fakültelerinden birine sahibiz. Tüm kolejlerin, tüm üniversitelerin bir işletme fakültesi var. Bizimkisi, öğrencilerimizin girişimcilik becerilerini geliştirmeye verdiğimiz öncelikle ayrışıyor. Çünkü kendi işlerini yapsalar da, bir başkası için çalışsalar da girişimcilik becerileri önemli. Dragon’s Den benzeri, küçük bir yarışma düzenliyoruz. Bir iş planı hazırlıyorlar ve yarışmaya giriyorlar, eğer kazanırlarsa işi kurmak için gereken parayı alıyorlar. Uluslararası öğrenciler için en popüler programların başında İşletme var. İkinci olarak, politeknik olduğumuz için, 3 alana ayrılan, harika bir Uygulamalı Bilimler Fakültemiz var. Bildiğiniz gibi Ontario Kanada’nın en büyük üretim merkezi. Dolayısıyla alanlardan biri üretim, yani Robot Teknolojileri, Elektrik Mühendisliği, Makine Mühendisliği, Endüstriyel Tasarım. İkinci alan yapı sektörü. Şu an bir inşaat patlaması sürecinden daha geçiyoruz. Mimarlık, İnşaat Mühendisliği, Yapı Mühendisliği ve İç Dizayn bunun içinde. Küçük bir alan da bilişim ve iletişim teknolojileri. O da Bilgisayar Mühendisliği, Bilgisayar Programlaması ve Dijital İletişimi kapsıyor ve bunlar günümüzde tüm endüstriler için önemli. Bu listeye ekleyeceğim üçüncü alan da Multimedya ve bence bu tarafa doğru artan bir ilgi de var. Gazetecelik, Halkla İlişkiler, Film – Televizyon ve Yayıncılıkla ilgili her şeyi kapsıyor. Bence bu alanlar uluslararası öğrenciler için daha uygun alanlar.
Kanada’ya dışarıdan gelmiş biri olarak ne söyleyebilirsiniz? Çünkü genellikle, öğrenciler Kanada’da bir yabancı olarak nasıl karşılanacaklarını soruyor.
Kanadalılar, oldukça tutucu ama göçmenlerle çevrili olmaya alışkınlar. Sınıflarda ve hatta iş yerlerinde bir bariyer olduğunu hissedebiliyorsunuz. Herkes bir aksanla konuşuyor, herkes başka bir yerden gelmiş. Üçüncü jenerasyon Kanadalı bile olsalar, “Ah benim babam şuradan geldi” diye konuşuyorlar. Dolayısıyla bence burada uluslararası öğrenci olmanın faydalarından biri de bu. Sınıfta göze çarpmayacaksınız, bence bu Kanada’ya gelip okumanın ve bir kariyere başlamanın en büyük avantajlarından biri. Ama tabii ki herkes için değil. Eylül ayında Meksikalı bir babayla konuşuyordum. “Oğlumu alıyorum” dedi, “Neden?” diye sordum. “Çünkü burada yapamıyor, çok fazla ev işi var.” Birinin temizliği ve yemekleri yaptığı bir evden geliyormuş ama burada hepsini kendisinin yapması gerekiyor. Büyük bir kültür şoku yaşamış.
Kanada’ya gelecek öğrencilere ne önerirsiniz?
Bu işi bir süredir yapıyorum ve gördüğüm tecrübelere dayanarak söylüyorum, başarılı öğrenciler güvenli alanlarında kalanlar değil. Bazı öğrenciler buraya geldim, derslerimi alacağım ve bu yeterli diyor. Her zaman güvenli kabuklarındalar. Başarılı olanlar, bir şeyler deniyor. Çevrelerini geliştirmeye çalışıyorlar, etkinliklerde gönüllü oluyorlar, hocalarını, idarecilerini, arkadaşlarını sıkıştırıyorlar. Erişim alanlarını mümkün olduğunca genişletmeye çalışıyorlar çünkü herhangi bir geçmiş bağ olmadan, yepyeni bir yerdeler. Dolayısıyla okuldan sonra onlara yardımcı olacak ilişkileri kurmak için 2 ile 4 yıl arasında bir zamanları var. Başarının anahtarı bu. Nerede okuyacağınız fark etmez. Humber, Ryerson, Seneca ya da başka bir yerde okuyabilirsiniz. Bence başarının formülü her yerde aynı. Herhangi bir Kanada devlet okulunda yüksek kalitede eğitim alacaklar ama eğitimleri sırasında sosyal sermayelerini oluştururken ne kadar proaktif oldukları ne kadar başarılı olduklarını belirleyecek. İnsanlarla iletişime geçmeliler. Okudukları şeylerle doğrudan ilişkili olmayan aktivitelerde yer almalılar.
Peki göçmenlik için başvurabilirler mi?
Biz bir devlet okuluyuz, dolayısıyla bir DLI (Designated Learning Institution) yani Kanada devleti veya eyaleti tarafından uluslararası öğrenci alma izni veren numaramız var. Dolayısıyla öğrenme izninin tüm kurallarını takip ettilerse, hepsi mezuniyet sonrası çalışma iznine başvurma hakkına sahip. Ve eğer soruları varsa, takımımızda dört tane göçmenlik danışmanı yer alıyor, onlarla bu konularda konuşabilirler. Her okula giriş döneminde CIC’yi (Kanada Göçmenlik Departmanı) öğrencilerle çeşitli konuları konuşmaları için kampüse davet ediyoruz. Öğrencilikleri süresince ne yapmalı ya da ne yapmamalılar, Kanada’ya yerleşmeyi düşünüyorlarsa mezuniyet sonrası çalışma izninine nasıl başvurmalılar gibi konular üzerine… Göçmenlik programlarını da açıklıyorlar.
Okurken çalışabiliyorlar da, değil mi?
Tabii ki, okurken çalışma imkânı uluslararası öğrenciler için geçerli. Kampüste ya da kampüs dışında 20 saate kadar çalışabilirler. Planlı akademik tatillerde de tam zamanlı çalışma hakkına sahipler.
Bence Tedarik Zinciri Yönetimi ve Proje Yönetimi gibi programlarda çok sayıda Türkiye’den öğrenci var. Çünkü bunlar da çok yönlü programlar. Mezunlar çok sayıda endüstriye girebilir, tek bir sektöre sıkışıp kalmıyorlar. Bu programlar öğrencilere pek çok farklı sektörde çalışabilme olanağı sağlıyor.
Türkan İBİŞ İNCE ve Humber Kolejinden Alexander Prokopenko
Lisansüstü sertifikası nedir?
Ontario Bakanlığı, Ontario Mezuniyet Sertifikası sunuyor. Esasında, üniversiteden yeni mezunların Kanada iş piyasasına geçişi için bir zıplama tahtası. Tamamı iş piyasasıyla yakından ilişkili programlar. Yalnızca güçlü akademik bilgi değil, aynı zamanda Kanada’daki ilk işinize girebilmenizi sağlayacak pratik beceriler de edinmenizi sağlıyorlar.
Yani, öğrenciler sertifika programlarını tamamladıklarında, işe alınma şansları artıyor mu?
Kesinlikle. Bu yüzden ders programının bir parçası. Bu araştırma yaptığınız bir yüksek lisans diploması değil. Bu teorik bir lisans değil. Bu öğrencilerin ‘resume’lerine anlamlı bir şey koymalarına ve iş bulmalarına yardımcı olacak, uygulamalı bir öğrenme sertifikası. Mezun olunca bunlar benim bilimsel çalışmalarım, bunlar araştırmalarım diye okul çalışmalarını gösteriyorsunuz ama eğer araştırma odaklı bir işe başvurmuyorsanız, bunlar işi almanıza pek yardımcı olmayacak. Mezuniyet sonrası sertifikalar, ‘resume’nize koyabileceğiniz, size ilk işinize sokacak gerekli becerileri ortaya çıkarmanıza yardımcı oluyor.
Peki Humber’ın mezuniyet sonrası için sunduğu popüler programlar hangileri?
Yerel İşletme Yönetimi, ilk yılında strateji ve liderlik öğrenmek, diğer yılda da farklı uzmanlıklara odaklanmak isteyenler için iki yıllık bir işletme programı. Pazarlama, İnsan Kaynakları ya da Muhasebe gibi farklı işletme alanlarına yönelebilirler. Diğeri de Bilgisayar Bilimi diploması olmayan ama geleceğin bilişim ve iletişim teknolojilerinde olduğuna inananlar için hazırlanan Bilgi Teknolojileri programı. Bu program özellikle ilk yıllarında öğrencileri bu teknik dünyanın içine sokmak için tasarlandı. Ardından ikinci yıllarında, yazılım geliştirme ve database ağı geliştirmeye odaklanıyorlar. Her iki program da iki yıllık. Bence Tedarik Zinciri Yönetimi ve Proje Yönetimi gibi programlarda çok sayıda Türkiye’den öğrenci var. Çünkü bunlar da çok yönlü programlar. Mezunlar çok sayıda endüstriye girebilir, tek bir sektöre sıkışıp kalmıyorlar. Bu programlar öğrencilere pek çok farklı sektörde çalışabilme olanağı sağlıyor.
Dergiyi 5 sene önce başlattım. Benim bebeğim gibiydi ve hayatıma başka bir bebek daha girdi. Az önce benzer geçmişlerden geldiğimizi öğrendim Alex. Kanada’nın bütün kaynaklarını sunan bir ülke olduğunu düşünüyorum. Benim için Kanada’nın eğitim sistemini insanlara tanıtmanın ve bu ülkenin bana geçmişte verdiklerini geri ödemenin bir yolu bu dergi. Hayalim içinde yalnızca doğruların olduğu bir dergi ortaya koymaktı. Dolayısıyla, dergiye dair ne düşündüğünüzü merak ediyorum. Şu anda derginin İngilizce versiyonu üzerinde çalışıyorum, İran gibi başka bölgeler için. Herhangi bir yorumunuz olur mu?
Bence doğru bir yere bakıyorsunuz çünkü bu dokunulmamış bir piyasa. Dolayısıyla derginin dönüştürülmesi üzerine düşünüyorsan Farsça, eğer dağıtım konusunu halledebilirsen çok ilginç olabilir.
Bence çok ilginç bir yayın, harika görünüyor. Çok profesyonel.
Çok Teşekkürler!
Söyleşi: Türkan İBİŞ İNCE
EduLife Canada